Mensen
die voor de deur van een winkel liggen te wachten, mensen die juichend naar
buiten komen met de nieuwste IPhone, wie kent die beelden niet? Ik herken de
beelden wel, het is een iconisch beeld van goed georganiseerde marketing voor
een product waar je als consument niet alleen cool mee bent, het draagt bij aan
je geluksgevoel. Maar de vraag is dus, zijn de mensen die de IPhone mogelijk
maken ook zo gelukkig?
Werken voor 1 euro per uur, 12 tot 16
uur per dag en dan ook nog geen vrije dagen krijgen. Dat is de harde realiteit
voor de Chinese arbeider uit de buurt van Shanghai, mensen die in slaap vallen
tijdens het werk omdat ze oververmoeid zijn. Mensen die onder dreiging dat er
100 anderen voor hen in de rij staan om hun plekje in te nemen, toch maar
blijven werken voor de toeleveranciers van Apple. Dan hebben we het dus nog
niet eens over de grondstoffen en daarbij 'behorende' zwarte markt die haast
onvermijdelijk lijkt. Maar Apple zegt dat ze optreden, hoe zit dat dan?
Is er een oplossing?
De vraag die Apple zich zou moeten
stellen is deze, is er een oplossing in dit huidige systeem? Is het mogelijk om
bedrijven voortdurend te controleren, is het mogelijk om op papier alles in
orde te hebben maar dat de praktijk hier in grote mate van afwijkt? Natuurlijk
is continue controle bij leveranciers onhaalbaar, want ook zij hebben belangen en
een lokale controleur onder druk zetten is niet moeilijk. Natuurlijk is het
mogelijk om mensen die om werk verlegen zitten, zo ver te krijgen om te tekenen
voor iets wat ze niet willen. Zeker als je dreigt dat hun formulieren anders
ongeldig zijn, er is immers weinig keus als je werk nodig hebt om je familie te
onderhouden.
Druk op medewerkers is van alle tijden,
het was er vroeger en het is er nu. Het is niet een, twee, drie op te lossen.
Het vraagt iets van de ondernemer die deze producten wil produceren en dat gaat
verder dan voorwaarden aan inhuur. Wil je als betrokken werkgever dat je
producten veilig en verantwoord worden gemaakt dan is er eigenlijk maar een
oplossing: de hele keten van' cradle to cradle' in eigen beheer houden. Dit is niet gemakkelijk en
zeker niet goedkoop, maar wel duurzaam en veiliger voor de mensen die hard
werken voor de winsten die bedrijven als Apple maken.
Ook de consument
Uiteraard ben je als consument, bedrijf
of aandeelhouder ook verantwoordelijk, want koop je een product dan zal je je
toch ook verantwoordelijk moeten voelen voor de mensen die dit product mogelijk
maken. De vraag is in deze of de kopers zich dit wel realiseren. Want Apple
zegt dat het goed zit, toch is Apple niet oppermachtig en besteden zij werk
uit. Dan kan er worden gecontroleerd, maar zoals Zembla vorige week toonde is
dat dus maar betrekkelijk tot de bezoekjes aan toe. Dus koop je een product,
denk dan na over waarom je het koopt, voor de naam of omdat je weet dat de
producent de arbeidsomstandigheden en het milieu hoog in het vaandel heeft
staan?