Betrouwbaarheid en integriteit

De laatste jaren lijkt er veel mis te gaan als het gaat om betrouwbaarheid en integriteit van veel sectoren. Was het de bouwfraude, toen waren het de banken, vervolgens kwamen de grote accountantskantoren en nu zijn het de ICT bedrijven die bij aanbestedingen vals blijken te spelen. Dit bleek uit de uitzending van Zembla van afgelopen donderdag (2 oktober), de vraag die dit doet rijzen is, ‘wat is er mis met het Nederlandse bedrijfsleven?”

Persoonlijk vond ik het vooral opvallen dat een bedrijf als Ordina, wat MVO hoog in het vaandel heeft en betrokken is bij diverse maatschappelijk projecten, het nodig blijkt te hebben om mollen in te zetten bij de overheid om opdrachten binnen te krijgen. Want je zou toch denken, dat je als bedrijf met dergelijke uitgangspunten niet deze spelletjes zou spelen. Maar blijkbaar is de maatschappelijke betrokkenheid in de ogen van (bepaalde mensen binnen) dit bedrijf niet voldoende om een goede positie op de markt te veroveren.

Is het de sector of zit het in de mensen?

In de uitzending van Zembla kwam naar voren dat er één centrale persoon was in dit hele ‘schandaal,’ deze spin in het web kwam telkens voorbij in de ballastende e-mails die voorbij kwamen in de reportage. Toch bleek uit de reportage ook dat het in de ICT sector ‘normaal’ was om zogenoemd ‘warmvlees’ bij de overheid te stationeren om daar kennis te vergaren over mogelijke opdrachten en aanbestedingen. Bij deze mensen gaat het niet om wat ze kunnen, maar vooral om wat ze te weten kunnen komen. En daar draait het om als je als bedrijf een aanbesteding tegen een hogere prijs toch wil winnen, insight knowledge is daarin cruciaal.

Dit soort voorbeelden doen bij veel burgers, politici en vooral ook bij andere bedrijven de hare ten berge rijzen, niet alleen om de fraude maar zeker ook angst bij bepaalde mensen die hierin betrokken zijn. Mensen die deze spelletjes mee hebben gespeeld en daarmee de betrouwbaarheid van het systeem aanbestedingen hebben aangetast, maar bovenal ook bijdragen aan het onbegrip van veel mensen die belasting betalen en zien dat veel van dat geld verdwijnt in de zakken van bedrijven die vals spelen.

Vertrouwen terugwinnen

Een bedrijf als Ordina, wat centraal stond in deze uitzending, zal een grote slag moeten maken om het geschade vertrouwen te herwinnen. Net als KMPG ervaart na alle onregelmatigheden die daar zijn vastgesteld maar vooral de imagoschade die zij hebben opgelopen. De bouwfraude toont aan dat dit zeker wel mogelijk is, maar dat het wantrouwen nog lang blijft doorschemeren bij consumenten, concurrenten en de overheid. Het is voor deze bedrijven dan ook zaak om niet alleen te kijken naar de mensen in de top die hierbij betrokken waren, maar bovenal naar de bedrijfscultuur die dit mogelijk maakte.

Een bedrijfscultuur waar ‘stiekem gedrag’ als waardevol wordt gezien om nieuwe opdrachten binnen te halen, dat is een cultuur die zichzelf uitholt en waar de rechtlijnige manager nooit lang zal blijven zitten. Het is noodzakelijk om dit aan te pakken, te zoeken naar een alternatieve bedrijfscultuur en daarvoor is een brede aanpak noodzakelijk. Van het verwijderen van ‘de rotte appels’ tot het aannemen van nieuwe mensen die de andere bedrijfscultuur kunnen uitdragen en de gedachtegang van medewerkers kunnen omturnen.

De juiste persoon vinden

Het grootste probleem zal zijn om deze mensen te vinden, want wie wil er nu bij een onbetrouwbare werkgever werken als je als rechtlijnig bekend staat. Toch is het een dankbare job om een bedrijf naar een gezonde bedrijfsvoering te krijgen, want uiteindelijk bied je niet alleen jezelf met een mooie paycheck, maar bovenal wint je op die manier krediet bij consumenten, klanten, concurrenten en de overheid als het gaat om de roemruchte aanbestedingen.