Soms een 6je

Iemand tweette van de week dat Nederland volgens de overheid het beste jongetje van de toegankelijkheid klas was. Nu kan je denken, dat is makkelijk in een wereld van 4tjes en 5jes, met soms een mager 6je. Maar ook met onze zesjescultuur komen wij nog niet aan die voldoende, want ik denk dat Nederland al blij mag zijn met een mager 4tje. Waarom?, nou eigenlijk gewoon omdat Nederland alles behalve toegankelijk is.

Toegankelijkheid gaat over bewegingsvrijheid van mensen met een handicap of chronische ziekte, hierbij tellen ook mensen met tijdelijke ongemakken als gebroken ledematen of tijdelijk gebruik van bijvoorbeeld een rolstoel of rollator na een operatie mee. Iedereen die wel eens zo'n situatie heeft meegemaakt, al dan niet tijdelijk), weet dat Nederland verre van toegankelijk is. Winkels, bedrijven, overheidsinstanties en zoveel andere plekken beperken je in je bewegingsvrijheid.

Of het nu gaat om de bus waar de chauffeur niet uit wil stappen om de plank uit te leggen, of de trein die je minstens 2 uur van te voren moet reserveren en vervolgens mag hopen dat men je bij het station niet in de trein laat staan. Als rolstoelgebruiker is het een uitdaging om zonder eigen auto (die vrijwel onbetaalbaar is) vrij te kunnen bewegen.

We zorgen toch goed voor gehandicapten?

Dat zorgen voor, is vaak de gedachte. Maar zorgen voor is iets heel anders als vrijheid van beweging, vrijheid van studiekeuze, vrijheid van beroepskeuze of al die andere dingen. Want wie kan er nu zeggen dat je met 500 km per jaar alle ritjes naar familie, arts, vrijwilligers activiteiten, etc. kan voorzien? Dat is namelijk wat de overheid ziet als participeren, met 500 km per jaar kan je meedoen, sorry maar dat zou ik zeker niet halen.

Zo is het ook met bijvoorbeeld sociale tolkuren, daar krijg je er 30 van per jaar, voor al je verjaardagen, feestjes, bijeenkomsten en zelfs je bezoek aan de huisarts. Zou jij daar mee uit kunnen komen? Of zou je dan vooral moeten vertrouwen op de mensen die je wel kunnen helpen omdat zij gebarentaal beheersen? 

Participeren vraagt integreren

In Nederland hebben we de mond vol van integreren en participeren, iedereen moet meedoen. Of we het nu over werk, sociale activiteiten of onderwijs hebben, dat maakt geen verschil. Iedereen wordt geacht om mee te doen. Waarom maken we het mensen met een handicap dan zo moeilijk, of je nu ondernemer of overheidsinstantie bent, iedereen moet toch welkom zijn? 

Zolang we in Nederland denken dat mensen met een handicap alleen gesubsidieerd waardevol genoeg zijn voor de arbeidsmarkt. Zolang we in Nederland denken dat participeren gebonden is aan een beperkt aantal kilometers of tolkuren, dan gaan we Nederland niet toegankelijker maken. Wel als we eindelijk eens anders durven gaan kijken. 

Als we mensen met een handicap als waardevol zien voor inclusieve productontwikkeling, de ontwikkeling van inclusieve dienstenverlening, de experts op het gebied van fysieke-, digitale- en taal gerelateerde toegankelijkheid, mensen met een handicap op hoge of publieke posities zich (durven) presenteren, de media niet geneigd is medewerkers met een handicap te 'verstoppen.' Pas dan zal Nederland boven een 6je kunnen groeien. Tot die tijd zullen we hoogstens een mager 4tje scoren, en ik ben daar verre van trots op!